Dzieje szkolnictwa w Morągu sięgają początków XV w., kiedy powstała szkoła parafialna. Od XVI w. istniała szkoła miejska, która kształtowała umiejętność m.in. czytania, pisania i liczenia, ale nie dawała prawa wstępu na uniwersytet. Placówkę tę przekształcono ostatecznie w XIX w. na Volksschule, czyli szkołę ludową.
1930 r.
Szkolnictwo średnie zaczęło formować się w Morągu w okresie międzywojennym. W 1921 r. powstała szkoła średnia, której nadano w 1925 r. imię Johanna Gottfrieda Herdera. Od 1928 r. mieściła się ona w obecnym budynku liceum, a pierwszymi dyrektorami byli: dr Hans Rudolf Grabo i dr Wilhelm Dobbeck. Naukę w nowym gmachu rozpoczęło 303 uczniów. W ostatnim okresie II wojny światowej w budynku szkoły umieszczono szpital, co spowodowało dewastację wyposażenia i otoczenia. Krótko po zakończeniu wojny, nie bacząc na trudności, przystąpiono do organizacji szkoły. Pionierami polskiego szkolnictwa średniego w Morągu byli uczestnicy pierwszej rady pedagogicznej Państwowego Koedukacyjnego Gimnazjum Ogólnokształcącego (11 X 1945 r.): Stanisław Świacki oraz Stanisława i Edmund Zobczyńscy.
15 X 1945 r. szkoła została otwarta i naukę rozpoczęło 27 uczniów. Pierwszym powojennym dyrektorem został Stanisław Świacki, a 11 absolwentów ukończyło naukę w 1948 r. W dotychczasowej historii szkoła nosiła różne nazwy: Państwowe Koedukacyjne Gimnazjum Ogólnokształcące, Państwowe Koedukacyjne Gimnazjum i Liceum, 11-letnia Szkoła Ogólnokształcąca, XIII Liceum Ogólnokształcące, Liceum Ogólnokształcące im. L. Kruczkowskiego, Zespół Szkół. Jednak dla wielu absolwentów jako kultowa nazwa zachowała się „Trzynastka” lub XIII Liceum Ogólnokształcące, mimo tego, że tak nazywało się liceum tylko w latach 1965 – 1966. Dzisiaj szkoła nosi nazwę Zespół Szkół Licealnych, w skład którego wchodzą: Liceum Ogólnokształcące Nr II im. Leona Kruczkowskiego (nazwa od 22 X 1965 r.), Liceum Ogólnokształcące dla Dorosłych ( od 1993 r.), Szkoła Policealna Nr 2 oraz od 2007 roku Technikum Nr 2 o specjalności technik informatyk, w którym uczniowie nabywają wiedzę i umiejętności z zakresu nowych technologii.
Nie tylko nauka
Przeobrażenia życia społecznego i politycznego wpływały na kształt i formę działalności szkoły. Nasi uczniowie należeli do różnych organizacji i kół zainteresowań. Przez wiele lat ważną rolę odgrywało harcerstwo. Pierwsze drużyny ZHP zakładano w 1949 r. W tym samym roku powstała także drużyna wodna. Drużynowym był Leopold Wierzbicki. Drużynowy i przyboczni nosili stroje (czapki) oficerów marynarki, a harcerze szeregowi bluzy granatowe z kołnierzami marynarskimi. Do dyspozycji były dwie łodzie wiosłowo-żaglowe o nazwie „Pirat” i „Helena”.W 1964 r. powstał Młodzieżowy Krąg Instruktorski, a w 1967 r. Żeńska Drużyna Sanitarna. W latach 1948-1956 działał Związek Młodzieży Polskiej, a po odwilży październikowej w 1957 r. powstał Związek Młodzieży Socjalistycznej. W liceum obecne były też inne organizacje, jak Związek Socjalistycznej Młodzieży Polskiej i Związek Młodzieży Wiejskiej.
Do dzisiaj licealiści udzielają się w różnych formach wolontariatu. Szkolny Klub Wolontariatu w ZSL w Morągu działa aktywnie od wielu lat. Wolontariusze z ogromnym zaangażowaniem włączają się w różnego rodzaju akcje na rzecz potrzebujących i podejmują współpracę z wieloma instytucjami. Uczniowie należący do SKW systematycznie uczestniczą w zbiórkach środków finansowych oraz żywności organizowanych przez PCK, pomagają w odrabianiu lekcji dzieciom korzystającym ze świetlicy Caritas działającej przy parafii św. Józefa w Morągu, organizują zbiórki karmy dla zwierząt ze schroniska w Zbożnem oraz zainicjowali w naszej szkole obchody Dnia Życzliwości i Uśmiechu. Młodzież z SKW współpracuje również z grupą uczniów z SOSW w Szymanowie. W ramach tej współpracy odbywają się różne spotkania i wyjazdy integracyjne. Obie grupy brały także wspólnie udział w projekcie „Mamy głos”. Za ogromne zaangażowanie i aktywne działanie Szkolny Klub Wolontariatu otrzymał tytuł laureata w konkursie „Barwy Wolontariatu”, a wielu zasługujących na wyróżnienie wolontariuszy znalazło się w gronie Ośmiu Wspaniałych powiatu ostródzkiego.
Twórcza pasja uczniów i nauczycieli owocowała rozwojem działalności pozalekcyjnej. Młodzież nie tylko pogłębiała wiedzę z różnych dziedzin, ale miała także możliwość zaprezentowania talentów artystycznych. Dni Teatru Szkolnego, zespół folklorystyczny „Morążanie”, zespół tańca nowoczesnego „Limit” z sentymentem wspominane są przez absolwentów i stanowią z pewnością ważny moment w ich życiu.
Ostatnie dwudziestolecie to okres obfitujący w liczne wydarzenia kulturalne o charakterze lokalnym jak również mające szerszy zasięg oddziaływania. Od 1999 r. do 2004 r. dynamicznie pracował Klub Europejski, który organizował cykliczne imprezy „Dni Europy”. Nawiązał współpracę z WSIiE TWP w Olsztynie, dzięki której uczniowie mogli skorzystać z wykładów pracowników naukowych uczelni. Członkowie Klubu uczestniczyli w warsztatach dla liderów, w debacie telewizyjnej TVP 2 „Młodzi głosują”, organizowali Konkurs Wiedzy o Integracji Europejskiej na szczeblu wojewódzkim. Za swoją pracę Klub otrzymał w 2002 r. wyróżnienie Warmińsko-Mazurskiego Kuratora Oświaty.
Odżyły tradycje teatru szkolnego. Uczniowie w 2002 r. uczestniczyli w Konferencji Młodzieżowej poświęconej J.G. Herderowi, organizowanej przez miejscowe muzeum, w czasie której przedstawili program artystyczny. Koło teatralne przygotowuje spektakle na uroczystości szkolne i w 2005 r. po raz pierwszy zorganizowało „Spotkania zamkowe”, które odbywały się w tym niezwykłym miejscu także w kolejnych latach. Bardzo ciekawą formą przekazu własnych pomysłów są „Licealiady”, Dni Teatru, Gazeta Trzynastka, Spotkania z Melpomeną, „Noc Świętojańska” czy prace „Kreatywnych Polonistów”.
W 2009 roku licealna aula otrzymała imię wielkiego morążanina J. G. Herdera w ramach podsumowania projektu realizowanego we współpracy z partnerami niemieckimi.
Osoby lubiące sport korzystają z SKS. Trenują, wyjeżdżają na mecze czy dopingują swoją drużynę, jak cheerleaderki albo Klub Kibica. Tradycją szkoły są Dni Sportu, mistrzostwa szkoły w różnych dyscyplinach sportowych czy liga szkolna. Największe osiągnięcia nawet na skalę krajową przyniosły jednak dziewczęta grające w unihokej. Niezliczone są sukcesy naszych sportowców na szczeblu powiatu i województwa w różnych dyscyplinach.
Szeroka oferta zajęć pozalekcyjnych odpowiadająca zainteresowaniom i potrzebom uczniów daje im możliwość rozwoju pasji, samorealizacji, dobrego przygotowania się do egzaminów.
Od 2004 r. rozwija się wymiana międzynarodowa z Lycé Saint Pierre w Saint Brieuc we Francji. Dotychczas ponad czterystu uczniów z obu placówek mogło poznać kraj swojego kolegi czy koleżanki. Nabierają tempa kontakty ze szkołą z Czech, naszymi partnerami były szkoły z Niemiec i Rosji.
Ważne miejsce w pracy dydaktyczno-wychowawczej zajmuje współpraca z licznymi instytucjami wspierającymi szkoły na terenie kraju, wśród nich szczególną rolę odgrywają stowarzyszenia i fundacje, takie jak Centrum Edukacji Obywatelskiej. Dzięki nim możemy organizować różne akcje i działania, np. „Młodzi głosują”, „Szkoła Ucząca Się”, „Nauczyciel z klasą”.
Aby otworzyć szkołę na świat, i przygotować młodzież do trafnego wyboru kierunku studiów, od 2013 roku organizowane są cykle spotkań z naukowcami z wyższych uczelni pod hasłem „Naukowa wiosna w liceum”, dzięki którym uczniowie mogą się dowiedzieć wielu ciekawostek, a przede wszystkim poznać sposoby prowadzenia zajęć na wyższych uczelniach. Ścisła współpracę naukową prowadzimy z Uniwersytetem Warmińsko-Mazurskim w Olsztynie, Państwową Wyższą Szkołą Zawodową w Elblągu, Olsztyńską Szkołą Wyższą, Wyższą Szkołą Bankową w Gdańsku, Uniwersytetem im. M. Kopernika w Toruniu, Uniwersytetem A. Mickiewicza w Poznaniu, Uniwersytetem Warszawskim i innymi. Podobnym celom służyła realizacja projektów o zasięgu krajowym, a wśród nich chociażby projekt „Wirtualna fizyka – wiedza prawdziwa” realizowany we współpracy z Politechniką Koszalińską i „Nauka z Wojskową Akademią Techniczną jest fascynująca” – obydwa przeznaczone dla klas politechnicznych i medycznych. Ważne są też liczne wizyty na zajęciach organizowanych, np. przez UW-M w Olsztynie, UMK w Toruniu czy Uniwersytet i Politechnikę w Gdańsku. Co roku organizowany jest także „Tydzień języków obcych”, w trakcie którego prezentowane są językowe talenty muzyczne, plastyczne, literackie.
Fakt wstąpienia Polski do Unii Europejskiej poszerzył też możliwości kształcenia naszej młodzieży również w wymiarze europejskim. Uczniowie technikum korzystając z Programu Erasmus+ wyjeżdżają na miesięczne praktyki do Anglii, a nauczyciele uczestniczyli w różnych formach doskonalenia zawodowego w Grecji, Portugalii, Hiszpanii, Włoszech czy Francji.